Smart City – idea inteligentnego miasta

Miasto smart to miasto przyszłości. Jego główna idea zakłada, że miasto poprzez nowe technologie i dobre zarządzanie, tworzy z mieszkańcami sprawny organizm. Dzięki wprowadzeniu nowoczesnych rozwiązań możemy cieszyć się bezpieczniejszym, wygodniejszym i bardziej oszczędnym życiem.

Aby podnieść funkcjonalność miast, potrzebny jest przemyślany projekt. W tym celu podejmowane są takie inicjatywy jak np. Startup Weekend Kielce, które pozwalają aktywnie promować zrównoważony rozwój i zwiększać świadomość społeczeństwa na temat zachodzących zmian. Uczestnicy takich spotkań, pod okiem mentorów, starają się wypracować mechanizmy wspierające miasta i ich mieszkańców.

Żeby dowiedzieć się więcej o idei smart city oraz ciekawych projektach, stworzonych na wydarzeniu Startup Weekend Kielce rozmawiamy z Szymonem Ciupą – ekspertem w tematyce Smart City i GIS, który pełnił rolę jednego z jurorów na SW Kielce.

Jak uczynić miasto bardziej smart? I co to właściwie oznacza?

Bardzo często pierwszym skojarzeniem z pojęciem „smart city” jest wizja połączonej różnymi nowoczesnymi systemami infrastruktury i informacji, pełnej gadżetów metropolii. To nie do końca tak. Miasto inteligentne to zrównoważone i innowacyjne miasto, które wykorzystuje dorobek nauki, w tym technologie informacyjno-komunikacyjne, ale też inne metody w celu poprawy jakości życia mieszkańców, zwiększenia efektywności zarządzania i świadczenia usług oraz wzrostu konkurencyjności, przy jednoczesnej koncentracji na potrzebach obecnych i przyszłych pokoleń. Poszanowanie wysoko cenionych wartości ekonomicznych, społecznych i środowiskowych również odgrywa znaczącą rolę. Co ważne, wdrażanie idei smart city nie jest domeną dużych miast. Mniejsze ośrodki miejskie, rywalizując ze znacznie większymi aglomeracjami miejskimi – przede wszystkim o mieszkańców – muszą wprowadzać nowe i innowacyjne rozwiązania (nie tylko techniczne), dzięki którym będą mogły podnosić jakość życia swoich obywateli. Warto zauważyć, że zmiany w mniejszych ośrodkach mogą być przeprowadzane bardziej dynamicznie, a w konsekwencji mogą skutecznie konkurować z największymi aglomeracjami. Oczywiście, miasta nie przekształcają się w smart cities jedną decyzją administracyjną, a szeregiem działań, które powinny wynikać z przyjętej strategii.

Co ma na celu idea smart city?

Idea smart city ma służyć budowie i transformacji miasta w miasto zrównoważone – czyli takie, które uwzględnia w podejmowaniu decyzji odpowiedzialność za dobrobyt obecnych i przyszłych mieszkańców, a także globalny wymiar lokalnego rozwoju, lokalnego stylu życia oraz konsumpcji zasobów środowiska. Zrównoważony rozwój wymaga zmiany technologicznej, społeczno-ekonomicznej oraz społeczno-kulturowej miast, w celu zapewnienia godnej jakości życia mieszkańców, z jednoczesnym poszanowaniem ekosystemów oraz zasobów naturalnych.

W jaki sposób można wykorzystać nowe technologie w zarządzaniu miastem?

Technologie pozwalają optymalizować ruch drogowy, poprawiać bezpieczeństwo na ulicach, czy umożliwiają podejmowanie racjonalnych decyzji w planowaniu przestrzennym. Wszystko odbywa się w oparciu o dane, które pozwalają identyfikować samowole budowlane czy zagrożenia dla środowiska. Oczywiście pamiętajmy o wszelkiego rodzaju e-usługach, dzięki którym wiele spraw można załatwiać bez wychodzenia z domu, a nawet z poziomu smartfona. Możliwości są nieograniczone. Chciałbym jednak zwrócić uwagę na najważniejszy aspekt we wdrażaniu idei miasta inteligentnego. Mówię o strategii smart city. Mam wrażenie, że często idea miasta inteligentnego rozumiana jest dość powierzchownie i obierana jest droga na skróty. Miasta koncentrują się na silosowych inicjatywach, realizowanych przez poszczególne komórki administracyjne. Brakuje koordynacji i współpracy, czy przekrojowego i interdyscyplinarnego spojrzenia. Przez to nie wykorzystuje się efektu synergii. Miasta zatem muszą skoordynować swoje działania w obszarze nowych technologii, a ich wdrażanie musi być odpowiedzią na konkretne, zidentyfikowane problemy czy wyzwania.

Jakie korzyści płyną z wykorzystania smart rozwiązań w mieście?

Generalnym celem wszystkich rozwiązań smart powinna być przede wszystkim poprawa jakości życia mieszkańców. Na jakość życia składa się wiele aspektów – m.in. czyste i zdrowe środowisko, dobrze zarządzany urząd czy efektywne i wysokiej jakości usługi komunalne (gospodarka odpadami, komunikacja, woda, kanalizacja, ale również dostępność do parków miejskich). Rozwiązania smart pozwalają na lepsze dopasowanie usług do potrzeb, ale również na pobudzanie współpracy. Aby dynamicznie się rozwijać, miasto musi współpracować z uczelniami wyższymi, organizacjami pozarządowymi, biznesem. Co ważne, inteligentne rozwiązania (zarówno te technologiczne jak i inne np. Partnerstwo publiczno-prywatne) pozwalają na generowanie oszczędności (np. uszczelnienie systemu wodociągowego, lepsze planowanie przestrzenne) i efektywniejsze zarządzanie majątkiem. Miasta to też ogromne zbiory danych. Dzięki sprawnemu ich wykorzystaniu, można oceniać stan rozwoju i monitorować zmiany (służy do tego m.in. norma ISO37120 zwana normą smart city).

Jakie cechy ma inteligentne miasto?

Miasto inteligentne to miasto:

• zorientowane na zrównoważony rozwój

• skoncentrowane na mieszkańcach i ich potrzebach

• innowacyjne i otwarte

• zarządzane w sposób zintegrowany przy znaczącym zaangażowaniu społeczeństwa

• efektywne wykorzystujące i doskonalące technologie informacyjno – komunikacyjne

• zapewniające wygodną i efektywną infrastrukturę (tradycyjną, informacyjną oraz społeczną)

• szanujące środowisko naturalne

Czy według Pana istnieje miasto, które zasługuje na miano smart oraz takie, które wyróżnia się godnym uwagi, innowacyjnym rozwiązaniem?

Myślę, że nie ma jeszcze miasta w Polsce czy Europie, które zasługuje na miano 100% smart. Miasto to bardzo skomplikowany ekosystem – złożony z ludzi, infrastruktury, zasobów, środowiska czy podmiotów gospodarczych. Jego zmiana to długotrwały proces. Na pewno można wskazać miasta, które rozwijają się w kierunku smart city i realizują bardzo ciekawe inicjatywy. Wśród większych polskich miast wskazałbym Gdańsk (za świetne metody angażowania mieszkańców w podejmowanie decyzji, ale również szerokie zastosowanie technologii), czy Wrocław (za szereg różnych projektów i inicjatyw – chociażby system, który pozwolił znacząco obniżyć straty wody na sieci). Z kolei w Kielcach, powstał jeden z wiodących systemów informacji przestrzennej, jako narzędzie zarządzania zrównoważonym rozwojem. Ten system jest w praktyce wykorzystywany dla wsparcia procesów decyzyjnych i angażowania społeczeństwa. W 2012 roku został wyróżniony podczas Smart City Expo World Congress w Barcelonie. W Polsce również mniejsze ośrodki realizują ciekawe inicjatywy, jak np. Hackathony Smart City w Nysie i Wałbrzychu. Dzięki takim wydarzeniom miasta angażują uczniów i studentów i otwierają się na zmiany w kierunku smart city, a co więcej ściągają na siebie uwagę inwestorów.

Posiadamy więc innowacyjne rozwiązania i pomysły. Warto, żeby samorządy wymieniały się doświadczeniami w tym zakresie.

Żeby rozpowszechnić ideę smart city, należy podjąć konkretne kroki. Takim krokiem może być wydarzenie Startup Weekend Kielce, które odbyło się na początku grudnia. To 54 godziny intensywnej pracy nad budowaniem smart rozwiązań, które można wykorzystać w mieście. Uczestnicy pod okiem mentorów i ekspertów opracowali projekty, które w końcowej fazie zostały zaprezentowane przed jury. Skład sędziowski wybrał i nagrodził najlepsze z nich.

Głosowanie Sędziów:

1 miejsce: EsCar

2 miejsce: PlayourCity

3 miejsce: Kalendarz Maturzysty

Głosowanie Mentorów: LawYou

Głosowanie Organizatorów: SaveMe

Najlepszy Pitch (nagroda Chivas Regal Polska): EsCar

Który z tych projektów szczególnie przykuł Pana uwagę?

Myślę, że zarówno EsCar (społecznościowa wypożyczalnia samochodów oparta na ekonomii współdzielenia i blockchainie), jak i PlayourCity to bardzo ciekawe projekty.

Co Pan myśli o inicjatywach takich jak Startup Weekend Kielce? Czy według Pana wizje przedstawione podczas tego wydarzenia mogą przełożyć się później w ich realizację?

Uważam tego typu inicjatywy za bardzo wartościowe. Myślę, że takie wydarzenia budują pewien klimat dla współpracy i innowacji. Uczestnicy mają możliwość pracy ze specjalistami z różnych dziedzin nad swoimi pomysłami, pod okiem doświadczonych mentorów. Na pewno jest to dla nich bardzo wartościowe. Po weekendowej pracy część pomysłów i wizji przekształciło się już w prototypy oparte na modelu biznesowym. Mam nadzieję, że przynajmniej część z nich doczeka się realizacji.  

—-

Szymon Ciupa –  ekspert w tematyce Smart City i GIS. Ma ponad 11-letnie doświadczenie we wspieraniu samorządów lokalnych we wdrażaniu inteligentnych technologii. Specjalizuje się w: Strategii Smart City, wdrażaniu ISO37120, analizach funkcjonowania miasta i miejskich systemach informacji geograficznej. Wdrażał projekty z zakresu Smart City, GIS, e-government oraz analizy i wizualizacji danych dla: Kielc (zdobywca wielu prestiżowych nagród za GIS, w tym nagroda na Smart City Expo w Barcelonie), Gliwic, Dąbrowy Górniczej, Opola, Torunia, Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w Łodzi czy Metropolii Poznań.

Jest autorem publikacji naukowych i artykułów o Smart City i GIS, które ukazały się m.in. w „Studiach Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju (PAN)”, The GIS Professional (USA), Przeglądzie Komunalnym,  Magazynie Inteligentne Miasta i Regiony oraz Urbanista. Wykłada na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i prowadzi blog o inteligentnych miastach w Polsce: http://smartcity-expert.eu/

facebook:  https://www.facebook.com/smartcityexperteu/

zdjęcie: pixabay.com