Czym są miasta sprzyjające długowieczności?

Życie w dobrze zaprojektowanym mieście to nie tylko lepsze życie, ale też lepsza starość – opowiada w podkaście TOK FM Agnieszka Labus, architektka i urbanistka, adiunktka na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach oraz prezeska Fundacji LAB 60+. Zastanawiając się nad wyzwaniami współczesnych przestrzeni miejskich, ekspertka opowiada o koncepcji miast sprzyjających długowieczności i o tym, że naprawdę dobra przestrzeń jest dobra dla wszystkich jej użytkowników.

Planowanie przestrzeni miejskiej dla seniorów (i nie tylko): dlaczego jest tak ważne

Jeszcze niedawno sądziliśmy, że długość naszego życia zależy od genów. Według dzisiejszej wiedzy zdecydowanie większe znaczenie mogą mieć nasze nawyki. Oznacza to, że mamy wpływ na to, jak będzie wyglądała jesień naszego życia. Jeśli chcemy przeżyć ją zdrowo, szczęśliwie i – przede wszystkim – niezależnie i samodzielnie, powinniśmy dokonywać świadomych wyborów. Jednak to, jakie decyzje w ogóle pozostają w naszym zasięgu, zależy nie tylko od naszych możliwości, ale i otoczenia.

Jaka jest aktualna długość życia? Obecnie średnia długość życia kobiet w Polsce wynosi 82 lata, mężczyzn zaś 75. W zdrowiu funkcjonujemy jednak jedynie odpowiednio do 65. i 61. roku życia. Dodatkowo jesteśmy społeczeństwem starzejącym się – co czwarty obywatel lub obywatelka naszego kraju jest w wieku senioralnym. W 2025 roku będzie to już co drugi z nas. Mamy więc jedynie 25 lat, aby się do tego przygotować. Jednym z wyzwań, które stoją przed nami, jest takie kształtowanie miast, by jak najlepiej odpowiadały na wyzwania przyszłości.

>> To może Cię zainteresować: Miejskie wyspy ciepła i koncept miast-ogrodów

Koncepcja miast sprzyjających długowieczności: co to jest?

Dziś większość ludzi żyje w obszarach zurbanizowanych. To właśnie z myślą o nich planiści ukuli koncepcję miast sprzyjających długowieczności. Biorąc pod uwagę całość życiowej aktywności człowieka, chcą tworzyć przestrzenie, które jednocześnie lepiej będą służyły ludziom na co dzień, ale też pomogą im korzystać z otoczenia w sposób, który będzie wzmacniał dobre nawyki, a co za tym idzie – będzie mógł zaprocentować w przyszłości.

Jakie powinno być miasto, które jest przyjazne długowieczności?

Miasta przyjazne długowieczności mają być dobre nie tylko dla ludzi starszych, a dla osób w każdym wieku. Dzięki perspektywicznemu kształtowaniu okolicy oraz przeprowadzeniu szeregu celowych działań i wprowadzonych innowacji będziemy mogli na przykład zmniejszyć liczbę tych, którzy w przyszłości staną się osobami zależnymi – będą mieć problem z poruszaniem się czy chorować na demencję. Aby to się udało, eksperci muszą działać międzyobszarowo – dobre miasto (i dobre życie) to bowiem nie tylko kwestia dobrej infrastruktury, ale też chociażby polityki społecznej, zdrowia czy edukacji.

Nowoczesne inwestycje inspirują i zachęcają do działania

Potrzebujemy miejsc, które pozwolą nam realizować różne nasze działania, jednocześnie oszczędzając nasz czas. Samo dobrze zaplanowane budownictwo społeczne to może być za mało; na zdrowe życie w każdym wieku składa się też bowiem ruch, odżywianie czy aktywność społeczna. Są to elementy powiązane – aby zdrowo jeść, musimy mieć gdzie kupić produkty. Stąd ważne jest, byśmy w swojej okolicy mieli targowisko, na które możemy podskoczyć choćby w drodze do pracy – najlepiej pieszo lub rowerem. 

Zaś skoro tak istotne są relacje społeczne, potrzebujemy przestrzeni, w których możemy jakościowo spędzać czas. Najlepiej, by odbywało się to w otoczeniu zieleni – badania pokazują, że ci, którzy żyją blisko niej i regularnie z niej korzystają, mogą żyć dłużej aż o pięć lat. Dlatego tak ważne jest dobre projektowanie – zieleń i usługi muszą nie tylko istnieć, ale też być dostępne, byśmy mogli z nich korzystać w sposób aktywny na każdym etapie naszego życia.

>> Przeczytaj też: Czy architektura osiedla może wpływać na relacje sąsiedzkie? Jak dbamy o nie w Skanska

Projektowanie miast: wyzwania współczesnej urbanistyki

Miasto jest skomplikowanym organizmem. Dobrze zaplanowane odpowiada na realia życiowe wszystkich jego mieszkańców: bierze pod uwagę sytuację różnych grup, w tym także tych o szczególnych potrzebach, oraz stale się zmienia i wychodzi naprzeciw temu, co może wydarzyć się w przyszłości – zarówno na poziomie urbanistyki, jak i każdego indywidualnego życia.

O tym, co tworzy miasto dobre dla osób w każdym wieku i co powinni brać pod uwagę projektujący je eksperci, więcej usłyszycie w rozmowie Agnieszki Labus, architektki i urbanistki, adiunktki na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach oraz prezeski Fundacji LAB 60+. Ekspertka, zastanawiając się nad wyzwaniami współczesnych przestrzeni miejskich, opowiada między innym o tym, dlaczego tak ważne jest zdemokratyzowanie długowieczności, jak wygląda dobrze zaprojektowana ścieżka rowerowa, dlaczego nie zawsze bogatsi są szczęśliwsi i jakie znaczenie dla długiego życia w mieście mogą mieć technologie. 

Wysłuchaj całości rozmowy w podcaście:

>> Sprawdź także: Zielone miasta – idealna przestrzeń do życia