Obiekt bez barier, czyli jaki?

Od 2009 roku fundacja Integracja przyznaje w Polsce certyfikat Obiekt bez barier budynkom spełniającym wysokie standardy dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Warunkiem otrzymania tego prestiżowego wyróżnienia jest pomyślny wynik audytu architektonicznego. Jak certyfikowane obiekty bez barier zaspokajają potrzeby osób z różnymi niepełnosprawnościami? Sprawdźmy.

Aktualizacja: 01.10.2025

Polska bez barier: dostępność architektoniczna dla osób z niepełnosprawnościami i nie tylko

Dostępność środowiska pracy, miejsca zamieszkania, środków komunikacji oraz obiektów użyteczności publicznej dla osób z niepełnosprawnościami sprawia, że mogą oni normalnie funkcjonować w przestrzeni.

Osoby z niepełnosprawnościami stanowią 14,3% [1] społeczeństwa w Polsce. Liczba ta z roku na rok rośnie, dlatego szczególnie istotne jest uwzględnianie w planach projektowych osób:

• z niepełnosprawnością ruchową,
• poruszających się na wózkach,
• z niepełnosprawnością wzroku i słuchu,
• niskorosłych.

Rozwiązania architektoniczne, niezbędne i potrzebne osobom z niepełnosprawnościami, podwyższają komfort i bezpieczeństwo innych grup użytkowników, np. rodziców z małymi dziećmi lub osób starszych. Jest to zgodne z ideą przyświecającą projektowaniu uniwersalnemu, głoszącą, że „projektując dla osób z niepełnosprawnościami projektujesz dla wszystkich”.

>> To ciekawe: Rośnie znaczenie przestrzeni wspólnych na osiedlach. Sprawdź, jak mogą wpłynąć na komfort życia

Nie tylko certyfikat Obiekt bez barier – liczy się świadomość społeczna

Deficyt szczegółowych zapisów dotyczących standardów oraz sankcji za niestosowanie się do ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (z dnia 19 lipca 2019 r.) sprawia, że w Polsce nadal wiele osób napotyka na przeszkody architektoniczne w codziennym funkcjonowaniu. Dotyczy to przestrzeni biurowych, centrów handlowych i różnych przestrzeni usługowych, ale też wielu urzędów.

Dzięki inicjatywom oddolnym, działalności fundacji Integracja oraz inwestorom wrażliwym na potrzeby wybranych grup społecznych rośnie świadomość dotycząca dostępności architektonicznej. W konsekwencji takich działań wyznaczane są nowe standardy w projektowaniu przestrzeni miejskich oraz mieszkalnych. To dobry krok w stronę realizacji założeń wspomnianej wcześniej ustawy.

>> Warto przeczytać: O budowaniu sąsiedzkich społeczności

Certyfikat Obiekt bez barier

Certyfikowanie obiektów to trend, który od kilku lat funkcjonuje na świecie, w tym także w Polsce. Przykładem są audyty i certyfikaty dostępności Obiekt bez barier. Inicjatorem pomysłu jest fundacja Integracja.

Certyfikowane obiekty to miejsca użyteczności publicznej, handlowej, usługowej, biurowce i instytucje kultury. Od 2009 roku to zaszczytne miano otrzymało ponad 100 miejsc w Polsce, m. in.: Pałac Prezydencki, Rezydencja Prezydenta RP Belweder, CH Arkadia, Miasteczko Orange, placówki: banku PKO BP, Lotnisko Chopina, Poczty Polskiej.

Inwestycje Skanska dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami i o ograniczonej mobilności

Działanie na rzecz osób z ograniczeniami w poruszaniu się powinno zaczynać się już na etapie projektowania. Od lat praktykujemy ten bardzo pozytywny trend – przykładem jest osiedle Holm House oraz NU Warszawa Wola. To budynki, które przeszły przez proces certyfikacji i zostały oznaczone jako Obiekty bez barier. Audyty fundacji Integracja obejmowały zarówno same mieszkania, jak i ich najbliższe otoczenie, np. miejsca parkingowe.

Patrząc na temat dostępności długofalowo, warto również zaznaczyć doniosłą rolę edukacji – projektanci nowoczesnych budynków powinni stosować zasady uniwersalnego projektowania na co dzień. Misją powinno być tworzenie środowiska przyjaznego oraz zoptymalizowanie funkcjonalności budynków i przestrzeni do potrzeb oraz możliwości wszystkich osób.

>> To ciekawe: Potrzeby mieszkaniowe Polaków: co naprawdę liczy się przy wyborze mieszkania?

Architektura dostępności: podsumowanie

• Ułatwienia architektoniczne wspierają osoby z niepełnosprawnościami, ale też seniorów i rodziców z małymi dziećmi.
• Rozwiązania niwelujące bariery poprawiają komfort życia wszystkich użytkowników przestrzeni.
• Od 2009 roku fundacja Integracja wyróżniła ponad 100 miejsc w Polsce, w tym Pałac Prezydencki, CH Arkadia czy Lotnisko Chopina, potwierdzając ich wysoki standard dostępności.
• Mimo obowiązujących przepisów nadal brakuje szczegółowych standardów i sankcji, dlatego wiele osób codziennie napotyka bariery. Coraz większą rolę odgrywają oddolne inicjatywy i odpowiedzialni inwestorzy.
• Inwestycje Skanska (Holm House i NU Warszawa Wola) pokazują, że dostępność uwzględniana jest coraz częściej już na etapie projektowania – od wejść do budynków i parkingów po przestrzeń wspólną i mieszkania.

[1] https://niepelnosprawni.gov.pl/baza-wiedzy/niepelnosprawnosc-w-liczbach/dane-demograficzne/ (dostęp: 10.09.2025).

Bibliografia:

1. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190001696/U/D20191696Lj.pdf (dostęp: 10.09.2025).
2. https://integracja.org/dla-ciebie/ (dostęp: 10.09.2025).
3. https://niepelnosprawni.pl/  (dostęp: 10.09.2025).
4. https://mieszkaj.skanska.pl/aktualnosci/dwie-inwestycje-mieszkaniowe-z-certyfikatem-obiekt-bez-barier/ (dostęp: 10.09.2025).